18 maart 2020: Bewust Veilig-dag!

 

Vier jaar geleden werd voor het eerst de eerste Bewust Veilig-dag georganiseerd door Bouwend Nederland, Aannemersfederatie Bouw en Infra, Cumela Nederland, OnderhoudNL en Techniek Nederland. Aanleiding: de bouw scoort helaas hoog in de ranglijsten van onveilige sectoren.  Dat veiligheid een warm hart toegedragen wordt mag blijken uit het aantal deelnemende organisaties; tijdens de eerste editie in 2017 werd op meer dan 2000 werklocaties van 125 bouworganisaties stilgestaan bij bewuste veiligheid op de werkvloer. Vorig jaar is dit aantal zelfs verdubbeld! Jaarlijks op de derde woensdag in maart is het Bewust Veilig-dag en is de inzet om nóg meer bouworganisaties te bereiken, om samen zorg te dragen voor veilige werkomstandigheden.

Gedragsverandering

Als we aan veilig werken denken, denken we al snel in VCA-termen en regels. Tijdens de Bewust Veilig-dag focussen we ons juist op de praktijk; op ons gedrag en op onze bewustzijn. Elk ongeluk is een ongeluk te veel en met bewust handelen zijn er veel ongelukken te voorkomen. Steeds meer bedrijven zijn zich bewust van de dagelijkse risico’s en integreren veiligheid in hun bedrijfsvoering. Hierbij gaat het niet alleen om het werken met veilige en goedgekeurde machines, gereedschappen en apparaten, maar het is minstens zo belangrijk om bij werknemers veilig gedrag te stimuleren en motiveren. Heldere voorlichting, duidelijke werkinstructies, het juiste gebruik van middelen die regelmatig onderhoud krijgen en verplicht gekeurd worden, verhogen de veiligheid en eigen bewustwording. Gevolg: de werkomgeving waarin we ons bevinden heeft direct invloed op ons gedrag. Als je als organisatie gestructureerd veiligheid belicht en veiligheid een vaste primaire plek geeft in het arbeidsproces, wordt veiligheid een onderdeel van positieve gedragsverandering. Tijdsdruk is echter de vijand van gedragsverandering op de werkvloer, waardoor routine – en risicogedrag weer op de loer liggen. Deadlines mogen nóóit de spelbreker zijn om te beknibbelen op veiligheid, maar hoe dicht je deze valkuil?

Communicatie

Even simpel als effectief ligt het antwoord in de communicatie. Maak (onbewust) onveilig gedrag bespreekbaar. Slechts een klein deel van ons gedrag is bewust, beredeneerd of gepland. Een veel groter deel is onbewust, automatisch gedrag. Denk aan even snel een stoel pakken in plaats van een trapje, schuren zonder mondkapje voor, want je doet het altijd al zo (gewoontegedrag). Dit onbewuste gedrag is verantwoordelijk voor te veel onnodige ongelukken. Medewerkers inzicht geven en bewust te maken van hun onbewust (onveilig) gedrag is een eerste stap die werkt voor gedragsverandering. Arbeidsprofessionals of leidinggevenden kunnen dit met hen en het team bespreken en hier een vervolg aan geven tijdens een follow-up bijeenkomst. Deze gesprekken zijn niet berispend, maar vormen juist de weg naar meedenken en discussiëren door het stellen van open vragen. Medewerkers voelen zich dan veel vrijer om over veiligheid te praten.

Kortom, het opleggen van regeltjes zal een medewerker niet intrinsiek motiveren om veiliger te werken. Bewust worden van onbewust onveilig gedrag draagt daar wél aan bij. De derde dinsdag in maart zorgt voor de eerste stap om met elkaar Bewust Veilig te werken!