Brandveiligheid is een belangrijk thema in de zorg. Overal waar mensen verzorgd worden, wonen en werken, moet het veilig zijn. Zeker als zelfstandig vluchten niet vanzelfsprekend is. Zorginstellingen hebben een zorgplicht naar cliënten en medewerkers die zich in hun locaties bevinden. Hierdoor hebben zorginstellingen een grote verantwoordelijkheid dat de zorglocaties brandveilig zijn. Alleen het nemen van veiligheidsmaatregelen op installatietechnisch gebied en het opstellen van een ontruimingsplan is niet afdoende om deze veiligheid te garanderen. De praktijk wijst uit dat juist het menselijk gedrag een grote rol speelt bij een incident. Laat Lego nou hét middel zijn om hier grip op te krijgen…
Communicatie
Hoe is de organisatorische brandveiligheid ingericht voor zorgmedewerkers, cliënten en bezoekers? Om dit inzichtelijk te krijgen, is de ‘Toolbox voor brandveiligheid in de zorg’ ontwikkeld. Deze Toolbox is een opening om met een Table-top oefening te kijken naar de algehele brandveiligheid, de inzet van de hulpverlening en de zorgcontinuïteit tijdens een ontruiming. Zorgmedewerkers, hulpverleners en brandweer kunnen elkaars rol versterken door onderling te communiceren. Niet reactief, maar proactief. Hierdoor ontstaat bewustwording en stimulans van brandveilig gedrag onder zorgmedewerkers en worden processen gericht op veiligheid en zorgcontinuïteit helder uitgelicht. Als brandveiligheidsadviseur is Munnik Brandadvies actief betrokken tijdens dit proces, waardoor ‘voorkomen beter is dan genezen’ een prominente plek krijgt in de behandeling van brandveiligheid. Maar hoe gaat zoiets in zijn werk en hoe visualiseer je praktijksituaties?
LEGO
Om de Table-top oefening te ondersteunen, zit in de Toolbox een compleet LEGO-pakket dat afgestemd is op de zorg. Medewerkers, cliënten, blusmiddelen, AED’s maar ook de voertuigen van hulpverleningsinstanties zijn in LEGO-vorm aanwezig. Met behulp van een plattegrond van de zorglocatie en het LEGO-pakket kan op een veilige manier gepraat over en geoefend worden met brandveiligheid en ontruimen. De oefening geeft direct weer of er tijdens een ontruiming volgens het protocol gehandeld wordt, of de locaties bekend zijn waar zich blusapparatuur bevindt en wat het uiteindelijke resultaat is als de ontruiming geëvalueerd wordt. Daarnaast worden over 8 categorieën, die allemaal betrekking hebben op het gebouw, vragen gesteld. Een kleine impressie:
Categorie ‘zorgcontinuïteit’:
- Waar verzamelen jullie de cliënten?
- Waar kunnen de cliënten vervolgens naartoe?
- Hoe weten jullie in de situatie nog welke cliënt medicatie moet krijgen, hoeveel en wanneer?
- Hoe is het vervoer geregeld voor de evacuatie van cliënten naar een andere zorglocatie?
Categorie ‘Gedragingen’:
- Sluiten van deuren van ruimtes met een verhoogd risico geeft voorsprong bij rookverspreiding. Welke ruimtes komen hiervoor in aanmerking?
- Gebruiken jullie op de locatie wel eens kegjes onder deuren om makkelijker doorgang te verschaffen? Wat is hiervan het risico?
- Wat is het risico van opslaan van spullen in ruimtes die daar niet voor bedoeld zijn? Is dit herkenbaar?
- Hoe spreken jullie elkaar aan op gedrag? Spreken jullie ook cliënten, bewoners of vrijwilligers aan op gedrag?
Ontruimingsplan
Tijdens de oefening en het beantwoorden van de vragen wordt duidelijk waar coördinatie moet plaatsvinden om een brandveilige omgeving te creëren en te behouden. Het bestaande ontruimingsplan kan hiermee worden getoetst, herschreven of opnieuw worden opgesteld. Tijdens de oefening worden taken onder zorgmedewerkers verdeeld en genoteerd op een takenposter. Dit zijn periodieke taken die tijdens de dagelijkse werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden. Denk hier bijvoorbeeld aan het wekelijks controleren of blusmiddelen vrij toegankelijk zijn en niet verstopt zitten achter jassen of tafels. Met deze periodieke taken wordt de brandveiligheid op de zorglocatie verbeterd en bewaakt.
Nudges
Naast de Table-top oefening en de takenposter is het van belang dat in de praktijk risico’s herkend en brandveilig gedrag gestimuleerd worden. ‘Nudges’ in de vorm van deurhangers dragen hier aan bij. Nudges zijn er om zorgmedewerkers en gebruikers van een locatie te prikkelen om zelf actief bij te dragen aan een brandveilige omgeving. Een herinnering om een branddeur tijdig te sluiten of een nooduitgang vrij te houden zijn cruciale reminders om kostbare ontruimingstijd extra te geven.
Preventief inzetbaar, inzicht gevend in de organisatorische brandveiligheid en het vergroten van bewust brandveilig handelen zijn de pijlers van de Toolbox voor zorg. Ook uw zorglocatie kan een te ontruimen locatie zijn. Hoe fijn is het om dit eerst zonder stress en tijdsdruk veilig aan tafel te kunnen oefenen? Peter Paul Luiken, projectleider bij Munnik Brandadvies, praat u graag vrijblijvend bij en is te bereiken via 0598-395979 of pp.luiken@munnikbrandadvies.nl